AI Chamber (Izba AI) wspiera Strategię Cyfryzacji Państwa do 2035 r., jednak wskazuje na braki w kluczowych działaniach dla projektów AI
- AI Chamber (Izby AI), w imieniu kilkudziesięciu startupów, firm i organizacji AI w Polsce, przedstawiła w Ministerstwie Cyfryzacji oficjalne stanowisko do projektu Strategii Cyfryzacji Państwa do 2035 r. Izba pozytywnie ocenia rządowy projekt, wskazując jednocześnie na konieczność dopracowania szczegółów wdrożenia i przedstawiając kluczowe rekomendacje.
- AI Chamber wskazuje na wyraźną potrzebę doprecyzowania mechanizmów wdrożeniowych i określenia jednoznacznych regulacji dotyczących podmiotów odpowiedzialnych za realizację działań, ustalenia wskaźników mierzenia bieżących postępów oraz mechanizmów kontroli i egzekucji celów. Izba dostrzega też inne luki projektu, jak m.in. brak szczegółów dotyczących tworzenia piaskownic regulacyjnych dla AI, zwiększania finansowania badań czy budowy infrastruktury cyfrowej.
- Według badań McKinsey Global Institute prawie 70% firm wprowadzi przynajmniej jeden rodzaj technologii opartej na AI do 2030 r. W stanowisku AI Chamber postuluje większe inwestycje w edukację i rozwój polskiej nauki w zakresie sztucznej inteligencji i dziedzin STEM, podkreślonych w projekcie Strategii.
Warszawa, 16 grudnia 2024 – AI Chamber (Izba AI), instytucja zrzeszająca polskie firmy i organizacje AI w Polsce, w imieniu reprezentowanych podmiotów przedłożyła w Ministerstwie Cyfryzacji kolejne oficjalne stanowisko – tym razem, po projekcie ustawy o systemach sztucznej inteligencji (SSI), w odniesieniu do projektu Strategii Cyfryzacji Państwa do 2035 r. W swojej opinii Izba podkreśliła skalę dokumentu jako pierwszego tak kompleksowego planu cyfryzacji Polski oraz przedstawiła kluczowe rekomendacje wspierające rozwój innowacji AI i gospodarki cyfrowej.
Polska oparta na nowoczesnych technologiach
Szybkość i skalę absorpcji sztucznej inteligencji pokazują wyniki raportu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), według których w ciągu ostatniej dekady liczba patentów związanych z genAI wzrosła wzrosła niemal 20-krotnie¹. Słusznie dostrzegają to także autorzy projektu Strategii Cyfryzacji Państwa, wskazując na obecnie trwający międzynarodowy wyścig między państwami – o talenty i firmy, które mają potencjał do wytwarzania nowej fali usług i produktów, które podniosą efektywność gospodarki na nowy poziom oraz dadzą szansę rozwiązania szeregu dotychczas nierozwiązywalnych problemów naukowych czy społecznych. Izba bardzo pozytywnie oceniła szeroki zakres rządowej Strategii, gdzie procesy cyfryzacyjne nie są ograniczane jedynie do wąsko pojętej cyfryzacji administracji, ale są związane także z biznesem i technologiami.
Krytyka silosowości polskiej administracji
Jednym z głównych wyzwań wskazanych w dokumencie jest potrzeba walki z tzw. silosowością działań administracji publicznej, która utrudnia efektywne wdrażanie technologii cyfrowych. Obecnie poszczególne resorty często prowadzą zupełnie niezależną politykę, ulegając w szczególności wąskim grupom nacisku, co prowadzi do niespójnych polityk, często promujących partykularny interes kosztem ogółu społeczeństwa i gospodarki. Problem ten nie ogranicza się do obszaru cyfryzacji, ale przyjęcie Strategii może być pierwszym krokiem do wprowadzenia pozytywnych zmian. Groźnym przykładem takiej niespójności są m.in. ostatnie zapowiedzi Ministry Pracy i Polityki Społecznej stworzenia listy zawodów “chronionych” przed wpływem systemów sztucznej inteligencji, co nie jest zgodne z celami Strategii resortu cyfryzacji uznających modernizację i rozwój nowoczesnych branż za priorytet.
Sztuczna inteligencja przejmuje stery
Z punktu widzenia AI Chamber najistotniejszą częścią Strategii jest ta poświęcona sztucznej inteligencji. Według badań McKinsey Global Institute prawie 70% firm wprowadzi przynajmniej jeden rodzaj technologii opartej na AI do 2030 r.² Izba w pełni zgadza się z diagnozą, że Polska nie wykorzystuje swojego potencjału w tym obszarze. Aby to zmienić, kluczowe są proinnowacyjne regulacje prawne i otoczenie instytucjonalne, stwarzające przyjazne warunki dla rozwoju AI. Jednak zdaniem Izby wiele zaproponowanych w Strategii działań, zwłaszcza w obszarze sztucznej inteligencji, zostało opisanych w sposób ogólnikowy i mało precyzyjny. Przykładem jest brak szczegółów dotyczących tworzenia regulacyjnych sandboxów dla AI, zwiększania finansowania badań czy budowy infrastruktury cyfrowej.
Po pierwsze, AI Chamber rekomenduje szybkie wprowadzenie piaskownic regulacyjnych dla projektów AI. Ponieważ jest to działanie sprzyjające powstawaniu innowacyjnych rozwiązań, które jest bardzo wyczekiwane przez środowisko twórców AI, powinny powstać niezwłocznie w ramach implementacji przepisów AI Act, już przed przyjęciem wieloletniej Strategii.
Izba postuluje także dążenie do większego wsparcia finansowego dla badań B+R i wdrożeń AI w Polsce i rozwoju w tej dziedzinie oraz eliminację barier prawnych i proceduralnych hamujących innowacje. Niestety w ostatnich miesiącach można było zaobserwować dużą niechęć przeznaczania środków na rozbudowę infrastruktury obliczeniowej (np. w uczelniach), mimo rekordowych środków budżetowych przeznaczonych na transfery socjalne czy obronność.
Braki w konkretyzacji celów i działań
Chociaż Izba pozytywnie ocenia ogólne cele Strategii, wskazuje na wyraźną potrzebę doprecyzowania mechanizmów wdrożeniowych i określenia jednoznacznych regulacji dotyczących podmiotów odpowiedzialnych za realizację działań. Bez wyraźnego wskazania liderów realizacji projektów oraz jasno zdefiniowanych ról, istnieje ryzyko rozmycia odpowiedzialności, co może prowadzić do opóźnień lub niepełnej realizacji celów.
AI Chamber wskazuje też na brak określenia wskaźników mierzenia bieżących postępów oraz mechanizmów kontroli i egzekucji celów. Zdaniem Izby, jeśli Strategia ma istotnie przyczynić się do rozwoju kraju, cele muszą być konkretne, mierzalne i skutecznie egzekwowane, takie jak np. liczba uruchomionych projektów pilotażowych, wartość inwestycji w obszarze AI czy wzrost liczby wysoko wykwalifikowanych specjalistów w dziedzinach STEM. Aby jednak zapewnić skuteczną kontrolę nad realizacją działań i monitorowaniem wyników, rola Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji (KRMC) powinna być podniesiona i zrównana z innymi komitetami Rady Ministrów. Kontroli tego organu powinny być poddawane wszystkie projekty mające lub mogące mieć wpływ nie tylko na cyfryzację administracji, ale ogólnie na gospodarkę cyfrową, naukę, kształcenie, badania i rozwój w tym zakresie. Komitet powinien mieć także uprawnienia do blokowania projektów niezgodnych z celami cyfryzacji.
Apel o wsparcie sektora edukacji
W stanowisku AI Chamber postuluje dalsze inwestycje w edukację i rozwój polskiej nauki w zakresie sztucznej inteligencji i ogólnie dziedzin STEM, podkreślonych w projekcie Strategii: “bez oparcia się o silną krajową bazę naukową, polska sfera cyfrowa nie będzie rozwijała się harmonijnie”. Jednak zdaniem Izby w ostatnich miesiącach działania administracji w tym zakresie wzbudziły powszechny niepokój, a międzynarodowa pozycja Polski została wystawiona na szwank. Przyjęcie Strategii także w tym obszarze powinno przynieść pozytywne zmiany, mimo że podmiotem wiodącym jest tu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Przyszłość AI na wyciągnięcie ręki?
W swoim stanowisku AI Chamber wyraziła gotowość do współpracy przy tworzeniu bardziej szczegółowych rozwiązań wspierających rozwój polskiej nauki i biznesu w obszarze AI. Izba z nadzieją spogląda na przyjęcie Strategii Cyfryzacji do 2035 roku i traktuje ją jako kolejny krok w kierunku bardziej innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki. Jednocześnie apeluje o nadanie priorytetu działaniom wspierającym rozwój AI i eliminację barier administracyjnych oraz prawnych.
– Problem niskiej innowacyjności gospodarki jest problemem systemowym, związanym przyczynowo skutkowo z szeregiem innych jak m.in. z brakiem kadr, rozdrobnieniem gospodarki, brakiem popytu na innowacje, czy barierami mentalnymi. Stąd kluczowa jest zmiana takiego stanu rzeczy na poziomie meta. Bez rozwiniętej, nowoczesnej i konkurencyjnej gospodarki krajowej, dającej miejsca pracy, finansującej badania i stanowiącej solidną bazę podatkową nie będzie bowiem możliwa realizacja także innych celów – w tym społecznych. Aby Polska kontynuowała bezprecedensowy okres swojego rozwoju, konieczna jest przyjęcie i konsekwentne wprowadzanie w życie spójnej wizji RP jako państwa opartego na wiedzy, nauce i rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu. W naszej opinii Strategia w dużej mierze zawiera właśnie taką wizję, dlatego zasługuje na poparcie i jak najszybsze wdrożenie. – podkreśla Tomasz Snażyk, prezes AI Chamber.
__________________________________
AI Chamber Supports the State Digitization Strategy Until 2035 but Highlights Key Gaps in Critical Actions for AI Projects
- AI Chamber (Izba AI), on behalf of several dozen startups, companies, and AI organizations in Poland, has presented its official position on the State Digitization Strategy 2035 project to the Ministry of Digital Affairs. While the Chamber positively evaluates the government’s project, it also points out the need to refine implementation details and offers key recommendations.
- AI Chamber highlights the clear need to refine implementation mechanisms, establish unambiguous regulations regarding entities responsible for executing actions, determine indicators for measuring ongoing progress, and create mechanisms for monitoring and enforcing goals. The Chamber also identifies other gaps in the project, such as the lack of details regarding the creation of regulatory sandboxes for AI, increased funding for research, and the development of digital infrastructure.
- According to McKinsey Global Institute, nearly 70% of companies will adopt at least one AI-based technology by 2030. In its position, AI Chamber calls for greater investments in education and the development of Polish science in the fields of artificial intelligence and STEM, as emphasized in the strategy.
Warsaw, December 16, 2024 – AI Chamber (Izba AI), an institution uniting Polish companies and organizations in the field of artificial intelligence, has submitted another official position to the Ministry of Digital Affairs—this time on the State Digitization Strategy 2035 project, following its earlier input on the draft Artificial Intelligence Systems Act (SSI). In its opinion, the Chamber emphasized the scale of the document as the first such comprehensive plan for Poland’s digitization and presented key recommendations supporting the development of AI innovation and the digital economy.
Poland Built on Modern Technologies
The speed and scale of artificial intelligence adoption are illustrated by the World Intellectual Property Organization (WIPO) report, which shows that over the past decade, the number of patents related to generative AI has increased nearly 20-fold¹. The authors of the State Digitization Strategy rightly recognize the ongoing international competition between countries—for talent and companies capable of generating a new wave of services and products that will raise economic efficiency to a new level and provide opportunities to solve previously unsolvable scientific or social problems.
The Chamber positively evaluates the broad scope of the government strategy, which goes beyond the narrow scope of digitizing public administration and also involves business and technology.
Criticism of the Siloed Nature of Polish Administration
One of the main challenges identified in the document is the need to combat the so-called siloed approach in public administration, which hinders the effective implementation of digital technologies. Currently, individual ministries often pursue completely independent policies, succumbing to narrow interest groups, leading to inconsistent policies that often promote particular interests at the expense of the broader society and economy.
This issue is not limited to the field of digitization, but adopting the strategy could be the first step toward positive changes. A worrying example of such inconsistency is the recent announcement by the Ministry of Labor and Social Policy regarding the creation of a list of professions “protected” from the influence of AI systems, which contradicts the objectives of the Digitization Ministry’s strategy that prioritizes modernization and the development of advanced industries.
Artificial Intelligence Takes the Lead
From the perspective of AI Chamber, the most crucial part of the strategy is the section dedicated to artificial intelligence. According to McKinsey Global Institute, nearly 70% of companies will adopt at least one AI-based technology by 2030². The Chamber fully agrees with the diagnosis that Poland is not utilizing its potential in this area.
To change this, pro-innovation legal regulations and an institutional environment creating favorable conditions for AI development are essential. However, the Chamber notes that many actions proposed in the strategy, especially in the field of artificial intelligence, have been described in a general and imprecise manner. An example of this is the lack of details regarding the creation of regulatory sandboxes for AI, increasing funding for research, or building digital infrastructure.
AI Chamber recommends the swift implementation of regulatory sandboxes for AI projects. Since this is an action conducive to developing innovative solutions and highly anticipated by the AI community, it should be implemented without delay as part of the AI Act regulations, even before adopting the multi-year strategy.
The Chamber also calls for greater financial support for R&D and AI implementations in Poland, as well as eliminating legal and procedural barriers that hinder innovation. Unfortunately, in recent months, there has been noticeable reluctance to allocate funds for the development of computing infrastructure (e.g., in universities), despite record budgetary allocations for social transfers and defense.
Lack of Specific Goals and Actions
While the Chamber positively evaluates the overall objectives of the strategy, it highlights the clear need to refine implementation mechanisms and establish unambiguous regulations regarding the entities responsible for implementing actions. Without clearly defined project leaders and roles, there is a risk of diluted accountability, which could lead to delays or incomplete achievement of goals.
AI Chamber also points to the absence of indicators for measuring ongoing progress and mechanisms for monitoring and enforcing goals. In the Chamber’s view, for the strategy to significantly contribute to the country’s development, its goals must be specific, measurable, and enforceable, such as the number of pilot projects launched, the value of investments in AI, or the increase in highly qualified STEM specialists. To ensure effective oversight of the implementation and monitoring of results, the role of the Committee of the Council of Ministers for Digitization (KRMC) should be elevated to the level of other committees of the Council of Ministers. All projects that have or could have an impact not only on the digitization of public administration but also on the digital economy, science, education, and research and development in this field should be subject to the control of this body. The committee should also have the authority to block projects that do not align with the goals of digitization.
A Call for Education Support
In its position, AI Chamber calls for further investments in education and the development of Polish science in artificial intelligence and STEM fields, as highlighted in the strategy:
“Without a strong national scientific base, Poland’s digital sphere will not develop harmoniously.”
However, in the Chamber’s opinion, recent actions by the administration in this area have raised widespread concern, and Poland’s international position has been undermined. The adoption of the strategy in this area should bring about positive changes, although the Ministry of Science and Higher Education will be the lead institution here.
The Future of AI Within Reach?
In its position, AI Chamber expressed its readiness to cooperate in creating more detailed solutions supporting the development of Polish science and business in the field of AI. The Chamber looks forward with optimism to the adoption of the State Digitization Strategy 2035 and sees it as another step toward a more innovative and competitive economy. At the same time, it calls for prioritizing actions supporting the development of AI and eliminating administrative and legal barriers.
“The issue of low economic innovation is systemic, causally linked to several factors such as a lack of qualified professionals, fragmented industries, a lack of demand for innovation, or mental barriers. Therefore, it is crucial to address this situation at the meta level. Without a developed, modern, and competitive national economy that provides jobs, funds research, and forms a solid tax base, achieving other goals, including social ones, will not be possible.” – emphasizes Tomasz Snażyk, President of AI Chamber.
___________________________________
· More articles
The Artificial Intelligence Act was passed in the European Parliament
The EU’s artificial intelligence legislation will be enforced later this year, setting a global standard for other governments grappling with regulating this rapidly evolving technology. This is a milestone, but only the beginning. – Our ground-breaking AI law will allow us to be world leaders in digital and tech innovation based on EU democratic […]
Consultation time regarding the AI Act
The Artificial Intelligence Act is the world’s first law that comprehensively addresses the challenges related to the development of AI. The new EU law requires implementation in member states. The Ministry of Digitalization is starting work on implementing the Act into Polish law and invites participation in pre-consultations on implementation assumptions. On March 13, […]